1. BÖLÜM: SULTANLARIN GELENEKLERİNE DAİR
Padişahların tutum ve
davranışlarının ne olması gerektiğini anlatan 40 hikayeden oluşur. Bu
hikayeler de bölümün isimlendirilmesinin dışında küçük başlıklar halinde
verilmektedir. Örneğin; “Gözleri Hala Bakıyor” adlı hikayede;Horasan
sultanlarından birinin Gazneli Mahmud’u rüyasında görmesi anlatılır.
Bütün vücudu dağıldığı halde gözlerinin diri kendisine baktığını görür.
Bunu rüya tabircileri yorumlamakta zorlanırlar. Sonuç olarak dünyada
ölmeden eser bırakan insanların gözlerinin hep açık olduğu, ölmeden
iyilik yapılması gerektiğine vurgu yapılır.
2. BÖLÜM: DERVİŞ AHLAKI
Erdemli
insanın vasıflarından bahseder. Bu bölümde 48 hikaye vardır.
“Masal Gibi” adlı iç hikayede Lokman hekime – Güzel ahlakı
kimden öğrendin diye- sorarlar, – Ahlaksızlardan- cevabını verir. Sonuç
kısmında; akıllı bir sözden hisse kapar fakat cahil hikmet kitabından
100 hikaye okusa masal gibi gelir diye belirtilir.
3. BÖLÜM: KANAAT VE YETİNMENİN ERDEMLERİ.
Bu bölüm, 29 hikayeden oluşur. “Hasta
“adlı iç hikayede, hastaya-Gönlün ne istiyor- diye sormuşlar. – Bir şey
istememeyi istiyor -demiş. sonuç olarak elindekilerle yetinmenin
önemi vurgulanmıştır.
4. BÖLÜM: SÜKÛTUN FAYDASINA DAİR
Bu bölüm 13
hikayeden oluşmaktadır. “Sükun İle” adlı iç hikayede, bir
derviş kendisine hakaret kişiye- Söylediğinden daha kötüyüm ben, benim
kadar bilemezsin kendimi- cevabını verir.sonuç olarak alim kişi cahil
ile yüz göz olmaz.
5. BÖLÜM: AŞKA VE GENÇLİĞE DAİR
Bu kısımda 21 hikaye yer
almaktadır. “ Ey Serhoş Sevgili” adlı iç hikayede ,uzun süre sevgilisini
görmeyen bir aşık ansızın sevgilisi karşısına çıkar ve- nerdesin? Seni
özledim -der. -hasret usançtan iyidir- cevabını verir. Sonuç olarak
hayatdaki her şeyde ölçülülüğü tavsiye eder.
6. BÖLÜM: GÜÇSÜZLÜĞE VE YAŞLILIĞA DAİR
Burada 8 hikaye mevcuttur.
“Ölüm Dileği” adlı hikayede, Diyarbakır’da yaşlı ve zengin bir adam
dereye gidip Allah’tan kendisine bir erkek evlad vermesi için dua eder.
Alla ona erkek evlat verir fakat bu hikayeyi öğrenen oğlu aynı dere
babasının ölümü için dilekte bulunur.
7. BÖLÜM:EĞİTİM VE ÖĞRETİME DAİR
İçerisinde 18 hikaye
bulunmaktadır. “Eşek Olmasaydı” isimli hikayede, adamın biri gözü ağrır
ve baytara gider. Verdiği ilaç gözünü kör edince kadıya şikayet eder.
Kadı:- Eşek olmasaydın baytara gitmezdin- der ve adamı haksız bulur.
Sonuçta insan her koşulda kendini eğitmelidir.
8. BÖLÜM: SOHBETİN KURALLARINA DAİR
Bu kısımda, Sadi’nin bir
iddiacı ile “ zenginlik- yoksulluk üzerine” tartışmasının anlatıldığı
uzun bir hikaye vardır. Buradaki hikmetli sözlerden bir kaçını verecek
olursak; “Çok dostu olan sevgiliye kapılma, yüreğini tutsak etmiş
olursun.”, “Toz göğe yükselse de değersizdir.”
SONUÇ:
Kitap, bir öğüt niteliğinde
olup, yüz yıllar boyu önemi yitirmeyecek olan evrensel erdemli insan
olmanın yollarını anlatmaktadır. Elbette kitapta pek çok hikaye
vardır. Fakat sadece bir tanesini kısaca anlatmaktaki maksadım,
ortaöğretim seviyesindeki genç arkadaşlarımızın ilgisi çekmesi
yönünde olmuştur. Her bireyin öğretim seviyesi ne olursa olsun okuması
gereken bir kitaptır. Dostumuz kitaplardan uzak olmamanız dileğiyle…
Firdevs SARIKAYA
http://www.edebiyatögretmeni.net/gulistan_uzerine_birkac_soz.htm
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder