(Mustafa Kemal Atatürk)
KİTABIN ÖZETİ
Nutuk yeni Türkiye devletinin yazılan ilk tarihidir. Yazarı Mustafa Kemal Atatürk’tür. Yaptığı tarihi gelecekteki Türk insanına tanıtabilmek amacıyla bu kitabı kaleme almıştır.
Nutuk: Atatürk
tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Partisinin 15-20 Ekim tarihleri
arasında Ankara da toplanan İkinci Kongresinde okunmuştur. Konuşma otuz
altı buçuk saat sürmüştür.
Nutuk 1919’dan başlayarak 1927 ye kadar olan tarih dilimini incelemektedir. Bu dönem üç bölümde ele alınmıştır.
Nutuk 1919’dan başlayarak 1927 ye kadar olan tarih dilimini incelemektedir. Bu dönem üç bölümde ele alınmıştır.
1) Kuva-i Milliye (Ulusal güçler) Dönemi
Nutukta yeni Türkiye Devletinin kuruluşu anlatılmaktadır. Yeni Türk devletinin kurulmasındaki maksat da şu şekilde
açıklanmıştır: Türk ulusunun onurlu ve şerefli bir ulus olarak
yaşamasıdır. Bu da tam bağımsız olmakla sağlanabilir. “Ne kadar zengin
olursa olsun, bağımsızlıktan yoksun bir ulus uygar insanlık karşısında
uşak durumunda kalmaktan ileriye gidemez.” demiştir ve Mustafa Kemal
Atatürk şu sözleri söylemiştir “Türkün onuru, kendine güveni ve
yetenekleri çok yüksektir. Böyle bir ulus tutsak yaşamaktansa yok olsun
daha iyidir.” Diyerek kurtuluş isteyenlerin parolasının “Ya
bağımsızlık ya ölüm olduğunu “ söylemiştir.
Burada devlet
kurmanın zorlukları görülmektedir. Atatürk Samsun’a çıktığı anda
ülkenin genel durumu; Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu topluluk
savaşta yenilmiş Osmanlı Ordusu zedelenmiş, koşulları ağır bir ateşkes
imzalanmış, ulus yorgun ve bitkin bir durumda, ulusu ve ülkeyi savaşa
sürükleyenler yurttan kaçmış, padişah ve halife soysuzlaşmış, kendini
ve tahtını koruyacak alçakça önlemler araştırmakta, hükümet yüzsüz,
onursuz, korkak, ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve
alınmakta, yurdun dört bir yanındaki topluluklar devletin bir an önce
çökmesine çaba harcıyorlardı. Bu şekilde açıkladıktan sonra ulus
egemenliğine dayanan kayıtsız şartsız yeni bir devleti kurmak için
izlediği politikayı, karşılaştığı güçlükleri bunalımları ve çatışmaları
anlatmaktadır. Bu haliyle Nutuk, sömürgeci devletlerin altında yaşayan
uluslara kurtuluş yolunu gösteren bir yapıt özelliği taşımaktadır.Yüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet
2) Türkiye Büyük Millet Meclisi Dönemi
Türkiye Büyük
Millet Meclisi 23 Nisan 1920’de açılmış ve o günden sonra tüm askeri ve
sivil makamların ulusun başvuracağı en yüce katın Meclis olacağını
halkına bildirmiş ve Meclis, Mustafa Kemal Atatürk’ün açık ve gizli
oturumlardaki bir iki gün süren açıklamaları ve konuşmalarından sonra
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı seçmiştir.
3) Cumhuriyet Dönemi :
Atatürk İsmet Paşa ile birlikte bir yasa tasarısı hazırladı. Bu tasarıdaki 20 Ocak 1921 tarihli anayasanın devlet biçimini saptar maddelerini değiştirerek birinci maddenin sonuna “Türkiye Devletinin Hükümet biçimi Cumhuriyettir” cümlesini ekleyerek maddeyi değiştirmiştir ve yapılan Meclis toplantısında Anayasanın Değiştirilmesi ile ilgili maddenin görüşülmesi kabul edildi. Toplantı sonunda yasa birçok milletvekilinin “Yaşasın Cumhuriyet” söylemleri ile kabul edildi ve böylece 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilmiş oldu. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Oylamada Mustafa Kemal Atatürk toplantıya katılan yüz elli sekiz kişinin tümünün oylarını alarak Cumhurbaşkanı seçildi.
Atatürk İsmet Paşa ile birlikte bir yasa tasarısı hazırladı. Bu tasarıdaki 20 Ocak 1921 tarihli anayasanın devlet biçimini saptar maddelerini değiştirerek birinci maddenin sonuna “Türkiye Devletinin Hükümet biçimi Cumhuriyettir” cümlesini ekleyerek maddeyi değiştirmiştir ve yapılan Meclis toplantısında Anayasanın Değiştirilmesi ile ilgili maddenin görüşülmesi kabul edildi. Toplantı sonunda yasa birçok milletvekilinin “Yaşasın Cumhuriyet” söylemleri ile kabul edildi ve böylece 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilmiş oldu. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Oylamada Mustafa Kemal Atatürk toplantıya katılan yüz elli sekiz kişinin tümünün oylarını alarak Cumhurbaşkanı seçildi.
Nutuk sömürge
ulusların bağımsızlıklarını kazanmaya yardımcı olacak bir program
niteliğindedir. Bu eser okunduğunda Türk kurtuluş savaşının bir askeri
savaş olduğu kadar bir düşünce savaşı da olduğu görülmektedir.
Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk’ün halkına verdiği bir hesap pusulasıdır. Çünkü ulusal kurtuluş savaşı boyunca o halkıyla birlikte olmuştu ve halkına “Hayat demek savaş ve çarpışma demektir. Hayatta başarı yüzde yüz savaşta, başarı kazanmakla elde edilebilir. Bu da manevi ve maddi güce dayanır. İnsanların uğraştığı tüm sorunlar, karşılaştığı tüm tehlikeler, elde ettiği başarılar toplumca yapılan genel savaşın dalgaları içinde doğar.” Sözlerini söylemiş ve halkından can istemiş, halk seve seve vermiş, mal istemiş, halk seve seve vermiştir. Bunlar nerede, nasıl, niçin, harcanmış ? Nutuk halkın kafasındaki bu sorulara da açıklık getirmiştir.
Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk’ün halkına verdiği bir hesap pusulasıdır. Çünkü ulusal kurtuluş savaşı boyunca o halkıyla birlikte olmuştu ve halkına “Hayat demek savaş ve çarpışma demektir. Hayatta başarı yüzde yüz savaşta, başarı kazanmakla elde edilebilir. Bu da manevi ve maddi güce dayanır. İnsanların uğraştığı tüm sorunlar, karşılaştığı tüm tehlikeler, elde ettiği başarılar toplumca yapılan genel savaşın dalgaları içinde doğar.” Sözlerini söylemiş ve halkından can istemiş, halk seve seve vermiş, mal istemiş, halk seve seve vermiştir. Bunlar nerede, nasıl, niçin, harcanmış ? Nutuk halkın kafasındaki bu sorulara da açıklık getirmiştir.
Türk halkından
alınan canın ve malın ülkenin işgalinden, ulusun kölelikten kurtularak
onurlu, bağımsız, çağdaş bir devlet ve toplum olarak yaşaması için
harcandığını belgeleriyle açıklamaktadır. Atatürk bu eserinde, ulusal
varlığı sona ermiş sayılan büyük bir ulusun bağımsızlığını nasıl
kazandığını, bilim ve tekniğin en son ilkelerine dayanan ulusal ve
çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya çalışmış ve Türk
gençliğine bıraktığı kutsal armağanı şu sözlerle noktalamıştır;“ Bu uzun
ve ayrıntılı sözlerim tarihe mal olmuş bir devrin öyküsüdür, burada
ulusum için ve yarınki çocuklarımız için dikkat ve uyanıklık
sağlayabilecek kimi noktaları belirtmiş isem kendimi mutlu sayacağım”
demiş. Nutuk, yeni Türkiye devletinin nasıl kurulduğunu merak eden tüm
insanlarımızın okuması gereken bir başucu eseridir. Bundan dolayı
siyasi yaşantımızda olduğu kadar, devlet felsefesinde de kullandığımız
en baş eserdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder